در دنیای پر پیچ و خم تاسیسات صنعتی، شیرها نقش حیاتی در هدایت، تنظیم و مسدود کردن جریان سیالات ایفا می کنند. در میان انبوه شیرهای موجود، شیر دروازه ای به عنوان عضوی کهنه کار و قابل اعتماد، جایگاهی ویژه یافته است. گیت ولو صنعتی که با نام شیر کشویی نیز شناخته می شود، نوعی شیر صنعتی است که با حرکت عمودی یک دیسک یا دروازه به داخل یا خارج بدنه، مسیر جریان سیال را باز یا بسته می کند. سادگی ساختار، سهولت عملکرد و قیمت مناسب، این شیر را به گزینه ای محبوب در طیف گسترده ای از کاربردها تبدیل کرده است.
حرکت عمودی دیسک توسط محرک هایی مانند هندل، فلکه، جک پنوماتیکی یا برقی انجام می شود. در حالت باز، دیسک کاملاً از مسیر جریان کنار رفته و عبور سیال بدون افت فشار صورت می‌گیرد. در حالت بسته، دیسک با ایجاد یک مانع کامل، جریان را به طور کامل مسدود می کند. آب بندی به کمک نشیمنگاه هایی که در اطراف دیسک و در بدنه شیر تعبیه شده اند، انجام می شود. در ادامه انواع گیت ولو صنعتی را برای شما شرح می دهیم.
ویژگی های گیت ولو صنعتی
گیت ولو صنعتی به عنوان عضوی محبوب در خانواده شیرهای صنعتی، به دلیل برخورداری از مزایای متعدد، جایگاه خود را در میان انبوه شیرها تثبیت کرده است. در ادامه به بررسی عمیق هر یک از این مزایا می پردازیم:
سادگی ساختار و عملکرد
شیر دروازه ای از اجزاء نسبتاً کمی تشکیل شده است. دیسک، بدنه، نشیمنگاه، ساقه و محرک اصلی ترین قطعات این شیر هستند. سادگی طراحی، درک نحوه عملکرد و تعمیر و نگهداری آن را آسان می کند. حرکت عمودی دیسک برای باز و بسته کردن شیر به تخصص یا ابزار خاصی نیاز ندارد. این امر به سهولت در استفاده و کنترل شیر می افزاید. به دلیل ساختار ساده و در دسترس بودن قطعات یدکی، تعمیر و نگهداری شیر دروازه ای در مقایسه با سایر شیرها آسان تر و کم هزینه تر است. سادگی طراحی و کیفیت ساخت این شیرها، عمر مفید بالایی را برای آنها به ارمغان می آورد. این موضوع نیاز به تعویض و جایگزینی متناوب آنها را کاهش می دهد و منجر به کاهش هزینه ها در طول دوره کار آنها می شود.
افت فشار کم
در حالت باز، دیسک کاملاً از مسیر جریان کنار رفته و مسیر عبور سیال کاملاً باز می شود. این موضوع افت فشار ناچیزی را در سیستم ایجاد می کند. کاهش افت فشار به معنای نیاز به پمپ های کم قدرت تر و مصرف برق کمتر است. این موضوع در صرفه جویی از انرژی و بهبود راندمان سیستم موثر است. با کاهش مقاومت در برابر جریان، ظرفیت سیستم برای انتقال سیال افزایش می یابد. این موضوع به خصوص در سیستم های با فشار بالا و دبی زیاد اهمیت بسیاری دارد.
قیمت مناسب
در مقایسه با سایر شیرهای صنعتی با عملکرد مشابه، شیر دروازه ای از قیمت مناسب تری برخوردار است. این موضوع آنها را به گزینه ای اقتصادی و مقرون به صرفه برای طیف گسترده ای از کاربردها تبدیل کرده است. استفاده از گیت ولو صنعتی به جای شیرهای گران تر می تواند هزینه کلی پروژه را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این موضوع به خصوص در پروژه های بزرگ و با نیاز به تعداد زیاد شیر اهمیت بسیاری دارد. عمر مفید بالا و هزینه نگهداری پایین شیرهای دروازه ای منجر به بازگشت سریع سرمایه گذاری می شود. این موضوع آنها را به گزینه ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.
تنوع سایز و فشار
گیت ولو صنعتی در طیف گسترده ای از سایزها از DN 10 تا DN 2000 و برای تحمل فشارهای مختلف از PN10 تا PN250 تولید می شود. این تنوع امکان استفاده از آنها را در سیستم های لوله کشی با ابعاد و نیازهای مختلف فراهم می کند. با وجود تنوع سایز و فشار، می توان شیر دروازه ای را با مشخصات فنی مناسب برای هر کاربرد انتخاب کرد. این موضوع به عملکرد بهینه و ایمن سیستم کمک می کند. در برخی موارد، می توان از یک شیر دروازه ای بزرگ به جای چندین شیر کوچک تر استفاده کرد. این موضوع فضای اشغال شده و هزینه های نصب و نگهداری را کاهش می دهد.
آب بندی مطمئن
استفاده از نشیمنگاه های مناسب در اطراف دیسک و بدنه شیر، آب بندی مطمئن و بدون نشتی را ایجاد می کند. این موضوع از هدر رفتن سیال و اتلاف انرژی جلوگیری می کند. جلوگیری از نشتی سیال، به ویژه در مواردی که سیال سمی یا خطرناک باشد، از آلودگی محیط زیست جلوگیری می کند. نشتی سیال می تواند منجر به هدر رفتن منابع و افزایش هزینه ها شود. آب بندی مطمئن شیرهای دروازه ای از این اتفاق جلوگیری می کند.
انواع گیت ولو صنعتی
گیت ولوها به دسته های زیر تقسیم می شوند:
بر اساس نوع گیت
- صاف
این نوع گیت ولو برای سیالات تمیز و غیر چسبنده مانند آب، بخار، هوا و گازهای طبیعی مناسب است. طراحی ساده گیت صاف، افت فشار کمی ایجاد می کند و هدر رفتن سیال را به حداقل می رساند. با این حال، این نوع گیت ولو برای سیالات با ذرات جامد یا سیالات چسبنده مناسب نیست، زیرا ذرات می توانند در لبه های گیت گیر کرده و باعث نشتی شوند.
- شیاردار
گیت ولوهای شیاردار برای سیالاتی که احتمال گرفتگی در آنها وجود دارد، مانند فاضلاب، دوغاب و سیالات صنعتی، مناسب هستند. شیارهای روی سطح گیت به عبور ذرات ریز کمک می کنند و از گرفتگی شیر جلوگیری می کنند. این نوع گیت ولو مقاومت بیشتری در برابر سایش دارد و برای کاربردهای سنگین مناسب تر است.
- چاقویی
گیت ولوهای چاقویی برای سیالات با ذرات جامد بزرگ مانند دوغاب، خمیر کاغذ و مواد معدنی، مناسب هستند. لبه تیز گیت به قطع مواد جامد کمک می‌کند و از گرفتگی شیر جلوگیری می کند. این نوع گیت ولو مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش دارد و برای کاربردهای بسیار سنگین مانند صنایع فولاد و معدن استفاده می شود.
بر اساس نوع استم
- بالارونده
در گیت ولوهای با استم بالارونده، حرکت استم به وضوح قابل مشاهده است که نشان دهنده باز یا بسته بودن شیر است. این نوع گیت ولو برای مکان هایی که مشاهده وضعیت شیر ضروری است، مانند ایستگاه های تصفیه آب و فاضلاب، مناسب است. علاوه بر این، استم بالارونده دسترسی آسان به مهر و موم را برای تعمیر و نگهداری فراهم می کند.
- غیر بالارونده
این نوع گیت ولو برای مکان هایی که فضای عمودی محدود است، مانند خطوط لوله زیرزمینی، مناسب است. همچنین، گیت ولوهای با استم غیر بالارونده معمولاً ارزان تر از نوع بالارونده هستند.
سخن پایانی
گیت ولوها یا شیرهای دروازه ای، جزء جدایی ناپذیر سیستم های لوله کشی در صنایع مختلف هستند. انتخاب گیت ولو مناسب برای یک کاربرد خاص، به عوامل متعددی مانند نوع سیال، فشار و دمای کاری، سایز لوله، نوع اتصال، نوع محرک و … بستگی دارد.
سوالات متداول
گیت ولو چیست و چگونه کار می کند؟
گیت ولو نوعی شیر صنعتی است که برای قطع و وصل کامل جریان سیال در خطوط لوله به کار می رود. در این نوع شیر، یک دیسک یا دروازه که به آن گیت گفته می شود، به صورت عمودی بالا و پایین حرکت می کند و با مسدود کردن مسیر عبور سیال، جریان را قطع می کند.
مزایای استفاده از گیت ولو چیست؟
- سادگی ساختار و عملکرد
- قیمت مناسب
- قابلیت اطمینان بالا
- مقاومت در برابر فشار و دما
- کثیف کاری کم
- سهولت در تعمیر و نگهداری
معایب استفاده از گیت ولو چیست؟
- افت فشار نسبتا بالا
- عدم امکان تنظیم جریان
- حجم و وزن بالا
- نیاز به فضای کافی برای باز و بسته شدن