فلنج به عنوان یکی از اجزای کلیدی در سیستم های لوله کشی و انتقال مایعات و گازها، نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف، به ویژه در پالایشگاه ها و صنایع نفت و گاز ایفا می کنند. این اتصالات فلزی که عمدتاً برای اتصال لوله ها، شیرآلات، پمپ ها و دیگر تجهیزات صنعتی به کار می روند، از قابلیت هایی برخوردارند که آنها را به انتخابی ایده آل برای محیط های پیچیده و پرخطر تبدیل کرده است. در پالایشگاه ها، که به عنوان قلب صنایع نفت و گاز شناخته می شوند، شرایط عملیاتی معمولاً با فشارهای بالا، دماهای شدید، و محیط های خورنده همراه است. این شرایط مستلزم استفاده از اتصالاتی است که نه تنها از استحکام و مقاومت بالا برخوردار باشند، بلکه امکان جداسازی و تعمیر آسان سیستم ها را نیز فراهم کنند.کاربرد فلنج در پالایشگاه موضوعی است که در این مقاله به آن می پردازیم.
این اجزا، با توجه به طراحی متنوع و قابلیت انعطاف پذیری در کاربردهای مختلف، این نیازها را به خوبی پاسخ می دهند. انواع مختلف فلنج، از جمله flange گلودار جوشی، کور، لغزنده، دنده ای، لب جوشی، لبه دار و اورفیس، هر یک برای کاربردهای خاصی در نظر گرفته شده اند و ویژگی های منحصر به فردی دارند که آنها را برای استفاده در شرایط خاص عملیاتی مناسب می سازد. به عنوان مثال، فلنج های گلودار جوشی به دلیل تحمل فشارهای بالا و مقاومت در برابر تغییرات دمایی، در خطوط لوله ای که سیالات تحت فشار زیاد عبور می کنند، مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع فلنج در پالایشگاه
flange در پالایشگاه ها انواع مختلفی دارند که هر کدام بر اساس طراحی، کاربرد و نیازهای خاص عملیاتی انتخاب می شوند. در ادامه به بررسی انواع فلنج هایی که معمولاً در پالایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند، می پردازیم:
فلنج گلودار جوشی
فلنج گلودار جوشی یکی از متداول ترین و پرکاربردترین نوع فلنج ها در صنایع مختلف، به ویژه در پالایشگاه ها است. این flange دارای یک گردن بلند یا گلویی است که به صورت مستقیم به لوله یا تجهیزات متصل می شود و از طریق جوشکاری به سیستم متصل می گردد. طراحی گردنی این فلنج به گونه ای است که تنش های مکانیکی و فشارهای ناشی از جریان سیالات به طور یکنواخت به لوله منتقل می شود، که این ویژگی باعث افزایش مقاومت و دوام سیستم در برابر فشارهای بالا و تغییرات دمایی شدید می گردد.
فلنج کور
فلنج کور یکی دیگر از انواع پرکاربرد فلنج ها در پالایشگاه ها و صنایع مرتبط است که به طور خاص برای بستن انتهای لوله ها و جلوگیری از جریان سیالات یا گازها در یک بخش از سیستم طراحی شده است. این flange فاقد هرگونه سوراخ مرکزی است و به عنوان یک صفحه مسدودکننده عمل می کند. فلنج کور معمولاً در مواقعی استفاده می شود که نیاز به قطع کامل جریان در بخشی از سیستم وجود دارد، به عنوان مثال، در هنگام انجام تعمیرات، نگهداری، یا تغییرات در طراحی سیستم. همچنین، این flange امکان دسترسی آسان به سیستم را بدون نیاز به باز کردن لوله های دیگر فراهم می آورد.
فلنج لغزنده
فلنج لغزنده نوع دیگری از فلنج های مورد استفاده در پالایشگاه ها و صنایع مختلف است که به دلیل نصب آسان و طراحی ساده اش، بسیار محبوب است. این flange به گونه ای طراحی شده است که به راحتی بر روی لوله سر می خورد و سپس به لوله جوش داده می شود. این نوع فلنج معمولاً در سیستم هایی با فشار و دمای پایین‌تر استفاده می شود، جایی که نیاز به اتصالات پیچیده و پرهزینه نیست. فلنج لغزنده به دلیل عدم نیاز به جوشکاری پیشرفته و هزینه نصب کمتر، اغلب در پروژه هایی که زمان و هزینه از اهمیت ویژه ای برخوردارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
فلنج دنده ای
فلنج دنده ای یکی دیگر از انواع فلنج های پرکاربرد در صنایع پالایشگاهی است که به دلیل طراحی خاص خود، نیازی به جوشکاری ندارد. این فلنج دارای رزوه هایی در قسمت داخلی خود است که به لوله های دنده ای متصل می شود. به دلیل این ویژگی، flange دنده ای برای سیستم هایی که نیاز به نصب سریع و آسان دارند و یا در مکان هایی که جوشکاری به دلیل خطرات محیطی یا محدودیت های فنی ممکن نیست، بسیار مناسب است. از فلنج دنده ای بیشتر در سیستم هایی با فشار پایین استفاده می شود، زیرا در فشارهای بالا، احتمال نشت و از دست دادن مقاومت اتصال وجود دارد.
فلنج لب جوشی
فلنج لب جوشی یکی دیگر از فلنج های متداول در صنایع پالایشگاهی است که برای ایجاد اتصالات قوی و مقاوم به کار می رود. این فلنج دارای یک لبه داخلی است که لوله درون آن قرار می گیرد و سپس به flange جوش داده می شود. این طراحی باعث می شود که فلنج لب جوشی نسبت به فلنج های دیگر مقاومت بیشتری در برابر نشت و تحمل فشارهای بالا داشته باشد. به همین دلیل، این نوع فلنج بیشتر در سیستم های با قطر کوچک و فشار بالا مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مزایای اصلی فلنج لب جوشی، کاهش فضای مرده یا جریان های توربولانس در محل اتصال است، زیرا لوله به صورت کامل درون flange قرار می گیرد و این امر باعث بهبود عملکرد سیستم و کاهش خطر نشت می شود.
سخن پایانی
فلنج ها به عنوان اتصالات حیاتی در سیستم های لوله کشی صنعتی، نقشی بسیار مهم در اطمینان از ایمنی، کارایی، و بهره وری در پالایشگاه ها و سایر صنایع دارند. با توجه به شرایط عملیاتی متنوع و چالش های منحصر به فرد هر پروژه، انتخاب صحیح نوع flange می تواند تاثیر بسزایی در طول عمر تجهیزات، کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات، و جلوگیری از نشتی ها و مشکلات احتمالی داشته باشد.
سوالات متداول
فلنج یک قطعه فلزی است که برای اتصال لوله ها، شیرآلات، پمپ ها و تجهیزات دیگر به یکدیگر استفاده می شود. این اتصالات به کمک پیچ و مهره و واشر، امکان جداسازی آسان سیستم ها را فراهم می کنند و معمولاً در صنایعی مانند نفت، گاز و پتروشیمی برای تحمل فشارها و دماهای بالا به کار می روند.
فلنج گلودار جوشی به دلیل طراحی خاص خود که تنش ها را به طور یکنواخت توزیع می کند، برای استفاده در شرایط فشار بالا و دماهای شدید بسیار مناسب است.
فلنج کور هیچ خروجی ندارد و برای بستن انتهای لوله ها و جلوگیری از جریان سیالات استفاده می شود.